Αστερίου, μονή

Βυζαντινό μοναστήρι, χτισμένο στη δυτική πλαγιά του Υμηττού, περίπου 3 χλμ. Β της μονής Καισαριανής. Η ονομασία του προέρχεται ίσως από κάποιον μοναχό Αστέριο ή από τον όσιο Λουκά τον Στειριώτη ή –κατά παρετυμολογία– Αστεριώτη, που μόνασε πιθανώς εκεί γύρω στο 920. Πράγματι, φαίνεται ότι η μ.Α. ιδρύθηκε τον 10o αι. πάνω σε ερείπια αρχαίου ελληνικού κτίσματος, πιθανώς του λεγόμενου Διδασκαλείου του Διόδωρου. Η ιστορία της μονής πριν από τον 17o αι. είναι άγνωστη. Στους τελευταίους αιώνες της τουρκοκρατίας η μονή είχε αξιόλογη βιβλιοθήκη, φαίνεται μάλιστα ότι λειτουργούσε εκεί και σχολείο. Αρχιτεκτονικά το καθολικό, δηλαδή o ναός της μονής που τιμάται στο όνομα των Ταξιαρχών, ανήκει στον λεγόμενο σύνθετο τετρακιόνιο σταυροειδή τύπο με τρούλο. Οι τοιχογραφίες που υπάρχουν στον ναό της μ.Α. αποτελούν ωραία δείγματα της όψιμης βυζαντινής τέχνης των παλαιολόγειων χρόνων.